Micro-samenleving

Ken jij de 6 pedagogische principes van Kober? Die zijn bepalend voor de manier waarop we kinderen begeleiden en helpen groeien en leren. Hoe we ze op de groep gebruiken en wat jij er thuis mee kunt? Dat lees je in deze blogserie. Dit keer is pedagogisch coach Marjolein Paijmans aan het woord over samen leven en leren. 

Help! Mijn fiets is omgevallen!’. Twee peuters op een fiets snellen toe om hun vriendje te helpen en zetten de driewieler weer op z’n ‘pootjes’. Dat gaat gepaard met een hoop gehannes met sturen die in elkaar haken, een trapper die verkeerd zit, een wiel dat niet meewerkt. Maakt niet uit. Ook dát lossen ze samen op.

Voor een buitenstaander een vermakelijk schouwspel. Maar als pedagogisch coach denk ik vooral: hier in die micro-samenleving van een kinderdagverblijf is iets héél goed aan het lukken. Want zo jong als ze zijn: de peuters zien wat er speelt, bedenken samen een oplossing en fiksen het probleem. Wat mij betreft in een notendop wat het pedagogisch principe ‘samen spelen en leren’ betekent.

Een van de grote voordelen van kinderopvang is dat kinderen er leren wat het betekent om met anderen te zijn, samen te spelen en speelgoed te delen. Zo ontdekken ze wie ze zelf zijn, wat ze kunnen, wat ze (nog) niet kunnen, wat ze leuk vinden en waar hun grenzen liggen. Bovendien ervaren ze dat je toch met elkaar door één deur kunt of moet, ook al ben je niet de dikste vrienden. Precies zoals we dat in de ‘grotemensenwereld’ doen. Of nou ja, proberen te doen.

Dus die baby’s die naar elkaars handjes grijpen? Dat zie ik als een mooie poging om te voelen waar jij ophoudt en de ander begint. Samen een toren bouwen? Ah, een oefening in samenwerken! Zij aan zij knutselen? Prima, zo kunnen kinderen goed spieken wat een ander ervan maakt. Van nadoen leren ze. Voor elkaar zorgen? Ook daarvoor wordt bij Kober de basis gelegd. Denk aan een peuter die de speen weer terug in de mond stopt bij een huilende baby, of een tiener die een ander helpt z’n skeelers aan te trekken.

Zoiets ontstaat niet zomaar. Als pedagogisch medewerkers en coaches doen we ons best de onderlinge interactie te stimuleren. Door de dag heen zorgen we voor momenten waarop we even samen zijn. Denk aan de kring bij de peuters, aan het begin van de dag. Of de drinkpauze op de bso als kinderen binnen komen vallen na school. Daarnaast nodigt de indeling op groep uit om samen de huishoek of bouwhoek in te duiken. Bij de oudste bso-kinderen komt regelmatig de kletspot op tafel, met vraagstukken die tot mooie gesprekken of reflecties leiden. En als er ruzies zijn om een voetbal of omdat iemand niet mee mag doen, dan treden we niet als politieagent op, maar verwoorden we emoties en bedoelingen. Zo geven we kinderen de ruimte zélf met een oplossing te komen.

Dit laatste is nog best een uitdaging. Als volwassenen zijn we geneigd snel in te grijpen. Sowieso reageren we eerder op negatieve interactie dan op positieve interactie. Ik herken het van thuis. Als mijn dochter en zoon elkaar in de haren vliegen, zit ik er sneller bovenop dan wanneer ze leuk samen spelen. De kunst is vaker stil te staan bij die momenten dat het goed gaat – en dat ook actief te benoemen: ‘Wat zijn jullie lekker bezig’. Of: ‘Wat lief dat je dat voor je broertje/vriendje deed.’ Zo draag je uit dat samenzijn vooral ook fijn, leuk en prettig kan zijn!

Marjolein Paijmans is pedagogisch coach bij Kober kinderopvang. Ze helpt collega’s de pedagogische visie van Kober in de praktijk te brengen. ‘Samen leven en leren’ is een van de 6 principes van die visie. Heb je er vragen over? Stel ze via pedagogiek@kober.nl. Wil je weten hoe je er thuis invulling aan geeft? De pedagogisch medewerkers op de groep helpen je graag verder.